Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi
Engebeli bir arsadaki usta işi yerleştirimi ve özgün tasarımı ile Osmanlı İstanbul’unu en güçlü ifade eden yapıtlardandır. Mimar Sinan’ın sanat yaşamında önemli bir yeri olan külliye, Veziriazam Sokollu Mehmed Paşa tarafından henüz bilinmeyen eski bir kilisenin yerine yaptırılmıştır. Altıgen plana oturan baldakenle Sinan burada pürüzsüz bir mekan bütünlüğü elde etmiştir. Yan duvarlar dar ve alçak tutulmuş ve dökme demir taşıyıcıların kullanıldığı galeriler yapılmıştır. Mihrap duvarı, kubbe eteğine kadar özellikli çinilerle bezelidir. 16 hücre ve bir dershaneden oluşan medrese, cami avlusu ile bütünleştirilmiştir. Avluya 5 m daha alçak bir kottan ve dershanenin altından bağlantı veren merdivenli bir girişle ulaşılır. Caminin arkasında camiyle 4 m kot farkı olan düzlüğe yerleştirilmiş bir de tekke vardır. Beş açıklıklı ve iki sıra tonozlu geniş bir giriş holünden sonra ulaşılan tevhidhane, ortasında bir kubbe bulunan dikdörtgen planlı bir yapıdır. İki katlı avluya ‘U’ biçiminde yerleştirilmiş revaklı hücreler vardır.
Kaynak: İstanbul Mimarlık Rehberi